Siêu âm tim thai là gì và các điều người mang thai cần biết

 Siêu âm tim thai là sự khảo sát siêu âm cấu trúc hệ tim mạch của thai nhi. Kỹ thuật giúp điều trị hầu hết những bệnh lý tim bẩm sinh ở thai nhi. Cùng xét nghiệm không xâm lấn gentis tìm hiểu ngay nhé !

Siêu âm tim thai là gì và các điều phụ nữ có thai cần biết

có thai và sinh con là điều thiêng liêng và cao quý nhất mà ông trời đã dành tặng cho người phụ nữ. Tất cả chị em phụ nữ đều mong muốn được làm mẹ và con sinh ra hoàn toàn khỏe mạnh. Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn không ít trẻ sinh ra mắc bệnh lý tim bẩm sinh. Việc phát hiện muộn hoặc can thiệp không kịp thời chính là nguyên nhân làm cho trẻ sinh ra tử vong do bệnh tim ngày càng tăng.

Siêu âm tim thai là gì

Siêu âm tim thai là sự khảo sát siêu âm cấu trúc hệ tim mạch của thai nhi. Kỹ thuật này đã được nghiên cứu ứng dụng từ lâu, thường được thực hiện ở qúy II của thai kì, cho phép khám chữa hầu hết những bệnh lý tim bẩm sinh nặng cũng như nhẹ.

chẩn đoán tim bẩm sinh trước sinh giúp tham vấn và tiên lượng trong thai kì cũng như sau sinh, giúp bố mẹ chuẩn bị tốt về mặt tâm lý lúc sinh.

Vai trò của siêu âm tim thai

Việc chẩn đoán sớm tim bẩm sinh từ trong thời kỳ mang thai sẽ giúp cải thiện tỷ lệ tử vong và bệnh tật, giúp xác định các dị tật phối hợp những hội chứng di truyền, tạo nên khả năng can thiệp khám chữa kịp thời cũng như có thể chuẩn bị kế hoạch trước sinh phù hợp. Nhờ vậy làm giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh & trẻ bé. Đối với những trường hợp tim bẩm sinh nặng, thai đa dị tật tiên lượng xấu có thể xét chỉ định chấm dứt thời kì mang thai.

Hầu như tất cả các dị tật tim bẩm sinh đều có thể được phát hiện trong thời kỳ bào thai. Hiện giờ, với sự tiến bộ của y học hiện đại đã can thiệp và điều trị từ trong bào thai một số mặt bệnh tim bẩm sinh như: rối loạn nhịp tim, hẹp van động mạch chủ, hẹp van động mạch phổi, thiếu máu,… giúp biến đổi tiên lượng bệnh & cứu sống trẻ.

Tại những nước phát triển, hầu hết các bệnh tim bẩm sinh được khám trước sinh và ngay sau sinh bằng siêu âm tim. Điều này cho thấy, siêu âm tim ngay từ thời kỳ bào thai có vai trò rất quan trọng trong việc điều trị bệnh.

phụ nữ mang thai khi nào cần thực hiện siêu âm tim thai

bà bầu nên thực hiện siêu âm tim thai khi có 1 trong các yếu tố nguy cơ như:

Yếu tố từ mẹ:

• Mẹ có tim bẩm sinh: tần suất con bị tim bẩm sinh 2- 22%.
• Mẹ mắc bệnh về rối loạn chuyển hóa, bệnh tạo nên keo: Đái tháo đường (tăng nguy cơ gấp ba lần),Phenylketourin (14% TBS/thai),Lupus ban đỏ, Hội chứng Sjogen…(1-6% TBS/thai).
• Tiếp xúc với chất mang nguy cơ gây nên quái thai: rượu, thuốc lá,
• dùng những chất ức chế sinh tổng hợp, thuốc chống động kinh…
• Nhiễm virus: Rubella virus, Cosackie virus, Panovirus,…(trong tuần 6-8)
  Con được thụ tinh ống nghiệm.

những yếu tố nguy cơ từ thai:

• Nghi ngờ tim bẩm sinh khi siêu âm sản khoa.
• các dị tật thai ngoài tim: Thoát vị rốn, thoát vị hoành, teo thực quản, hẹp eo động mạch chủ, một động mạch rốn, nang phổi,…
• Bất thường nhiễm sắc thể: đa thai, nghi ngờ hội chứng truyền máu song thai.
• Rối loạn nhịp tim.
• Tăng độ mờ da gáy: >3 mm tuần 10 – 12 thai kì.

các yếu tố nguy cơ từ gia đình:

• Con hoặc thai trước có bệnh tim bẩm sinh: Nguy cơ 2% ở con kế tiếp. Nếu 2 con trước có tim bẩm sinh nguy cơ tăng lên 10% đối với con sau.
• Cha bị tim bẩm sinh.
• Bệnh sử rối loạn gen.

mẹ bầu có yếu tố nguy cơ cao nên đi siêu âm tim thai (Ảnh minh họa)

Thời điểm thích hợp siêu âm tim thai

Thời điểm thích hợp để thực hiện siêu âm tim thai qua thành bụng là trong khoảng 18-22 tuần thai. Sau 30 tuần thai, do tỷ lệ khối cơ thể thai & dịch ối tăng nên khó thu nhận được những hình ảnh. Có thể thấy hình ảnh tim thai từ 15-18 tuần mặc dù vậy tiến hành đánh giá tim thai đầy đủ ở tuổi thai này có thể gặp khó khăn & cần làm lại siêu âm lúc thai được 18-22 tuần.

Để biết chính xác thai nhi có mắc tim bẩm sinh hay không quá trình siêu âm phải được thực hiện bởi các bác sĩ tim mạch Nhi đã được đào tạo chuyên sâu về siêu âm, giúp đánh giá tình trạng tim mạch của bào thai như nhịp tim, cấu trúc & chức năng tim.

Vì 90% những thai nhi sinh ra với bệnh tim bẩm sinh đều không hề có yếu tố nguy cơ trước đó. Vì vậy siêu âm tim thai được khuyến cáo cho tất cả các sản phụ, đặc biệt là những sản phụ thuộc nhóm nguy cơ cao. sàng lọc trước sinh là gì ?

Quy trình thực hiện siêu âm tim thai

Thai phụ cần nhịn tiểu trước khi được làm siêu âm.

Siêu âm tim thai được thực hiện trên thành bụng của bà mẹ. Một lượng gel nhỏ được bôi lên da bụng để giúp đầu dò siêu âm có thể thu được các hình ảnh chi tiết và rõ ràng nhất. Đầu dò siêu âm di chuyển nhẹ nhàng trên thành bụng của bà mẹ, không gây nên cảm giác đau hay khó chịu.

Thời gian thực hiện khoảng một giờ đồng hồ, tuỳ thuộc vào tổn thương tim mạch cũng như tư thế của thai nhi thời gian siêu âm có thể lâu hơn. Sau khi có kết quả, bác sĩ chuyên khoa tim mạch sẽ trao đổi, giảng giải và giải thích cho gia đình về tình trạng bệnh, tiên lượng và kế hoạch khám cho em nhỏ trong tương lai.

mặc dù vậy, trong một số trường hợp siêu âm cũng không phát hiện được tim bẩm sinh như: hẹp eo động mạch chủ, bất thường tĩnh mạch phổi, 1 số khuyết vách bé, bất thường nhẹ ở van. Thậm chí một số các bất thường tim mạch vẫn không rõ ràng tới sau khi đứa trẻ được sinh ra. Chính vì vậy, siêu âm theo dõi lại sau khi trẻ sinh ra là cần thiết.

Siêu âm tim thai ở đâu tốt

Muốn biết thai nhi có mắc bệnh tim bẩm sinh hay không ngoài việc lựa chọn thời điểm siêu âm hợp lý, thì lựa chọn bác sỹ & địa chỉ siêu âm tim thai đóng vai trò quan trọng không kém. Được một bác sỹ siêu âm chuyên về tim mạch sẽ giúp đánh giá tổng quan về tim thai, phát hiện được các bất thường của thai trong bụng mẹ.

Siêu âm tim thai tuy là một kỹ thuật quan trọng để khám bệnh tim bẩm sinh nhưng hiện giờ rất ít cơ sở có đủ điều kiện (đội ngũ bác sỹ, trang thiết bị y tế) tiến hành thực hiện.

Tại Hà Nội, các phụ nữ mang thai muốn tiến hành siêu âm tim thai chẩn đoán bệnh tim bẩm sinh có thể đến: Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Bệnh viện phụ sản Trung ương, Trung tâm tim mạch - Bệnh viện nhi Trung ương, Bệnh viện Tim Hà Nội, Trung tâm tim mạch - Bệnh viện E, Viện tim mạch quốc gia.

Tóm lại: Siêu âm tim thai chính là cách để biết trẻ sinh ra có mắc tim bẩm sinh không, tật tim nặng hay nhẹ & có cần can thiệp sớm trong giai đoạn bào thai hay sơ sinh không. Những phụ nữ mang thai, nhất là các người mang thai thuộc nhóm nguy cơ cao nên đến những cở sở y tế tin cậy uy tín để thực hiện siêu âm tim thai.

Đọc thêm: Bảng giá sàng lọc trước sinh nipt tại gentis